انواع درجه سوختگی در پوست | درمان دائم با جراحی پلاستیک
سوختگیها به دلیل تماس با حرارت، مواد شیمیایی، اشعه خورشید یا سایر عوامل، باعث آسیب به پوست میشوند. درجه سوختگی یا آسیب پوستی به میزان عمق و شدت سوختگی اشاره دارد. در حالت کلی، سوختگیها به چهار درجه تقسیم میشوند:
درجه سوختگی اول (First-Degree Burn)
آسیب به لایه بیرونی اپیدرمیس پوست.
علائم شامل قرمزی، درد، و سوزش میباشد.
مثال: سوختگی اولیه از نور خورشید.
درجه سوختگی دو (Second-Degree Burn)
آسیب به لایههای بیرونی (اپیدرمیس) و لایه میانی (درمیس) پوست.
علائم شامل قرمزی، درد شدید، سوزش، و ممکن است حبلهها (حوزههای مایع پوستی) شکل بگیرند.
مثال: سوختگی آشپزی یا تماس با مواد گرم.
درجه سوختگی سه (Third-Degree Burn)
آسیب به تمام لایههای پوست، از اپیدرمیس و درمیس تا لایه های زیرین مانند چربی (سوبکوتانه) و عضلات.
ممکن است پوست متناهی یا سفید شده باشد.
حس ها در منطقه سوخته از دست میرود چون عصبها نیز آسیب میبینند.
نیاز به مراقبت پزشکی فوری و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
درجه سوختگی چهار (Fourth-Degree Burn)
این درجه به سوختگی درجه سوم افزوده میشود و به آسیب به بافتهای عمیقتر نظیر عضلات و استخوان اشاره دارد. نیاز به درمان فوری، جراحی، و مراقبتهای مکمل.
برای درمان سوختگیها، در هر درجه، ممکن است نیاز به مراقبتهای مختلفی باشد. در هر صورت، اگر با سوختگی مواجه شدید، مهمترین گام تا زمانی که کمک پزشکی حرفهای در دسترس نیست، فوراً اجرای اقدامات اولیه از جمله خنک سازی منطقه سوخته، جلوگیری از عفونت، و پوشاندن منطقه آسیبدیده است.
درمان خانگی درجه سوختگی یک و دو
درمان خانگی برای سوختگی درجه یک و دو میتواند به تسکین درد، کاهش التهاب، و بهبود سریعتر آسیب کمک کند. در ادامه، روشهایی برای درمان خانگی سوختگی درجه یک و دو آورده شده است:
برای سوختگی درجه یک
آب خنک : محل سوخته را زیر آب خنک (نه سرد) قرار دهید . زمان پیشنهادی برای این کار 10-20 دقیقه است.
استفاده از ژل آبرسان : از ژلها یا کرمهای آبرسان با ترکیبات آلوئهورا، ویتامین E و یا دیگر مواد آبرسان استفاده کنید. این مواد به حفظ رطوبت پوست کمک کرده و از التهاب جلوگیری میکنند.
استفاده از کمپرس یخ : از کمپرس یخ یا یخچال بسته شده در یک دستمال نرم برای تسکین درد و کاهش التهاب استفاده کنید. مهم است که یخ را مستقیماً بر روی پوست قرار ندهید و از آسیب به بافت پوستی جلوگیری کنید.
آنتیبیوتیک محلی : از کرم یا ژل حاوی آنتیبیوتیک محلی استفاده کنید تا از عفونت جلوگیری شود.
برای درجه سوختگی دو
آب خنک : محل سوخته را زیر آب خنک (نه سرد) قرار دهید. زمان پیشنهادی برای این کار نیز 10-20 دقیقه است.
استفاده از ژل آبرسان : از ژل یا کرم آبرسان با ترکیبات آلوئهورا، ویتامین E و یا دیگر مواد آبرسان برای حفظ رطوبت پوست استفاده کنید.
پمادهای آنتیبیوتیک : استفاده از کرم یا ژل حاوی آنتیبیوتیک محلی به منظور پیشگیری از عفونت.
باند غیر چسبنده : از باند چسبندهای که بر روی پوست چسب نمیکند، استفاده کنید تا از آسیب به پوست جلوگیری شود.
توجه به التهاب : مصرف داروهای ضدالتهاب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن ممکن است به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کند.
هر چند که درمان خانگی برای سوختگی درجه یک و دو میتواند به تسکین علائم کمک کند، اما در صورت نیاز و ادامه علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و نظرات وی را دریافت کنید.
جراحی ترمیمی پلاستیک در درجه سوختگی سه و چهار
سوختگی درجه سه و چهار به عنوان سوختگیهای جدی تلقی میشوند و ممکن است نیاز به جراحی پلاستیک داشته باشند. در این درجههای سوختگی، بافتهای عمقیتر پوست و حتی بافتهای زیرین نظیر عضلات، استخوان و نهاننگارها نیز آسیب میبینند. جراحی پلاستیک در این موارد به منظور بازسازی و ترمیم بافتهای آسیبدیده انجام میشود.
جراحی پلاستیک در درجه سوختگی سه
اسکارکتومی : در صورت وجود بافتهای سوخته نازک و ناهموار (اسکار)، انجام عمل اسکارکتومی به منظور برداشتن این بافتها و ترمیم بافت سالم. این عمل اغلب در مراحل دیرتر به عنوان بخشی از درمان جراحی پلاستیک اجرا میشود.
پیوند پوستی : پیوند پوستی یک روش جراحی پلاستیکی است که در صورت سوختگی درجه سه و نیاز به بازسازی ناحیههای آسیبدیده، به کار میرود. در سوختگی درجه سه، تمام لایههای پوست آسیب میبینند و ممکن است به بافتهای زیرین نیز گسترش یابد، از جمله عضلات و چربی. بنابراین، نیاز به بازسازی دقیق ناحیه سوخته احساس میشود.
پزشک ابتدا ناحیه سوخته را مورد ارزیابی دقیق قرار میدهد. ارزیابی شامل اندازه سوختگی، میزان آسیب به بافتهای زیرین (عضلات، استخوان و …) و شرایط عمومی بیمار میشود. بافتهای سوخته و مرده از ناحیه آسیبدیده برداشته میشوند. تمیز کردن ناحیه سوخته از بافتهای مرده اهمیت دارد تا عفونت پیشگیری شود.
از ناحیهای از بدن که پوست سالم دارد، به عنوان منبع پیوند استفاده میشود. پوست سالم به دقت برداشته میشود تا در ناحیه پیوند پوشانده شود. پوست برداشته شده به دقت و با دقت به ناحیه سوخته انتقال مییابد. پوست پیوند زده شده را درست جایگذاری کرده و به نحوی ثابت میکنند تا به خوبی بچسبد.
بعد از پیوند، پوست ناحیه پیوند شده با باندها و مواد تثبیتکننده محافظت میشود. این کار برای جلوگیری از حرکت و جدا شدن پوست پیوندی از محل آن انجام میشود. بعد از جراحی، بیمار نیاز به مراقبت دقیق دارد. تغییر باندها، استفاده از داروها، و توجه به هر نشانه علائم عفونت یا مشکل دیگر ممکن است لازم باشد.
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک زیبایی و ترمیمی
فوق تخصص جراحی پلاستیک زیبایی و ترمیمی با سابقه درخشان در حوزه زیبایی و ترمیمی
فوق تخصص جراحی پلاستیک از دانشگاه علوم پزشکی مشهد
پایاننامه فوقتخصص حفظ و ارتقا راههای هوایی بعد از جراحی زیبایی بینی
بورد تخصصی جراحی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز
ثبت اختراع پایان نامه تخصصی جراحی عمومی در مورد بهبود اسکار ناشی از سوختگی با پماد انالاپریل و پسودوافدرین
دارای دانشنامه پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
فارغ التحصیل سازمان استعدادهای درخشان(سمپاد) کرمان
جراحی پلاستیک در درجه سوختگی چهار
اسکارکتومی و بازسازی : برداشتن بافتهای سوخته و اسکار (اسکارکتومی) و سپس بازسازی بافتهای آسیبدیده با استفاده از پیوند پوستی یا سایر روشهای بازسازی.
پیوند بافت : در برخی موارد، بخشی از بافتهای زیرین نظیر عضلات یا استخوان نیز آسیب میبینند. این بافتها نیز ممکن است نیاز به ترمیم و بازسازی داشته باشند.
افزایش بافت ناحیه سوخته : افزایش بافت سوخته پوست به منظور ترمیم و بازسازی ناحیههای آسیبدیده از طریق متدهای مختلف انجام میشود. این روشها ممکن است بهبود عملکرد و ظاهر ناحیه سوخته را فراهم کنند. در ادامه، تعدادی از روشهای افزایش بافت سوخته پوست آورده شده است
پیوند پوستی (Skin Grafting)
این یکی از روشهای اصلی برای بازسازی ناحیههای سوخته است.در این روش، پوست سالم از یک منطقه دیگر از بدن یا از نفرینهای پوسیده نشده (پوستهای بانکی) گرفته و بر روی ناحیه سوخته قرار داده میشود. این عمل اغلب توسط جراحان فوق تخصص پلاستیک انجام میشود.
پیوند چربی (Fat Grafting)
در این روش، چربی از منطقههای دیگر از بدن گرفته شده و در ناحیه سوخته وارد میشود. این روش میتواند به ناحیه سوخته حجم دهد و بهبود ظاهر آن کمک کند.
استفاده از مواد پیوندی (Biological Dressings)
استفاده از مواد پیوندی مثل پوستهای پوسیده نشده (amnion) یا مواد سینتتیکی که بافت را نگهداری و حمایت میکنند. این مواد معمولاً به عنوان پوششهای موقت یا تا زمانی که ناحیه سوخته بهبود یابد، استفاده میشوند.
استفاده از افزایش دهندههای بافتی (Tissue Expanders)
در این تیشو ایکسپندر ، یک ساختار پسین به نام افزاینده بافتی زیر پوستی قرار داده میشود که در طول زمان بافت محلی را تحریک کرده و تا حد امکان بافت جدید تولید کند. این مرحله پس از ایجاد بافت کافی ممکن است به جراحی پیوند پوستی پرداخته شود.
جراحی پلاستیک در این موارد به عنوان یک راه حل مؤثر برای بازسازی ناحیه سوخته و بهبود عملکرد و ظاهر آن در نظر گرفته میشود. مطالب و تصمیمات مربوط به جراحی پلاستیک باید توسط تیم پزشکی حاصل از ارزیابی دقیق و تشخیص پزشک معالج تعیین شود.
منبع زبان اسلی : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539773