درمان جای سوختگی تازه | جراحی ترمیمی سوختگی

مراقبت های بیمارستانی و مدیریت زخم

پس از انتقال بیمار به بیمارستان یا مرکز تخصصی سوختگی، مراقبت های بیمارستانی و مدیریت زخم آغاز می شود. این مرحله شامل موارد زیر است:

• احیا مایعات: در سوختگی های بزرگتر از 20% سطح بدن، به دلیل از دست رفتن مایعات از طریق زخم و پاسخ التهابی سیستمیک، احیا مایعات داخل وریدی ضروری است. فرمول های مختلفی برای محاسبه میزان مایعات مورد نیاز وجود دارد (مانند فرمول پارکلند).
• کنترل درد: مدیریت درد سوختگی بسیار مهم است. از داروهای مسکن مختلف، از جمله داروهای غیر اپیوئیدی، اپیوئیدی و روش های غیر دارویی (مانند تکنیک های آرام سازی، هیپنوتیزم، واقعیت مجازی) برای کنترل درد استفاده می شود.
• مراقبت از زخم: مراقبت از زخم سوختگی شامل تمیز کردن منظم زخم، دبریدمان (برداشتن بافت های مرده و آلوده)، و پانسمان مناسب است.
  • تمیز کردن زخم: شستشوی روزانه زخم با محلول های استریل (مانند نرمال سالین) برای برداشتن ترشحات، باکتری ها و بقایای پانسمان.
  • دبریدمان: برداشتن بافت های مرده و سوخته (اسکار) برای جلوگیری از عفونت و تسریع روند بهبودی. دبریدمان می تواند به روش های مختلفی انجام شود:
    • جراحی: استفاده از تیغ جراحی یا قیچی برای برداشتن بافت های نکروزه.
    • آنزیمی: استفاده از آنزیم های موضعی برای تجزیه بافت های مرده.
    • مکانیکی: استفاده از گاز استریل مرطوب و خشک برای برداشتن بافت های سست.
    • اتولیتیک: استفاده از پانسمان های مرطوب برای نرم کردن و برداشتن خود به خودی بافت های مرده.
  • پانسمان: انتخاب پانسمان مناسب برای زخم سوختگی به عمق سوختگی، میزان ترشحات، وجود عفونت و مرحله بهبودی بستگی دارد. انواع مختلفی از پانسمان ها وجود دارد:
    • پانسمان های گاز: پانسمان های ساده و ارزان قیمت که برای سوختگی های سطحی و با ترشح کم مناسب هستند.
    • پانسمان های جاذب: مانند فوم ها و آلژینات ها که برای سوختگی های با ترشح متوسط تا زیاد مناسب هستند.
    • پانسمان های هیدروژل و هیدروکلوئید: پانسمان های مرطوب کننده که برای سوختگی های با ترشح کم و محیط خشک مناسب هستند.
    • پانسمان های بیولوژیک: مانند آلوگرافت (پوست انسانی اهدایی)، زنوگرافت (پوست حیوانی) و غشاهای آمنیوتیک که به عنوان پوشش موقت زخم و تسریع بهبودی استفاده می شوند.
    • پانسمان های نقره: حاوی یون نقره که خاصیت ضد میکروبی دارد و برای پیشگیری و درمان عفونت زخم سوختگی استفاده می شوند.
• جراحی: در سوختگی های درجه سه و چهار، جراحی اغلب ضروری است.
  • اسکاروتومی و فاشیوتومی: برش های جراحی در اسکار یا فاشیا برای رفع فشار از بافت های زیرین در سوختگی های حلقوی اندام ها و قفسه سینه که می تواند باعث اختلال در گردش خون و تنفس شود.
  • پیوند پوست: جایگزینی پوست آسیب دیده با پوست سالم از ناحیه دیگر بدن بیمار (اتوپيوند) یا از اهدا کننده (آلوپیوند). پیوند پوست برای پوشاندن نواحی بزرگ سوختگی درجه سه و تسریع بهبودی استفاده می شود.
  • فلپ های پوستی و بازسازی بافت نرم: در سوختگی های عمیق و پیچیده، ممکن است نیاز به استفاده از فلپ های پوستی (انتقال پوست، چربی و عضله همراه با خونرسانی) یا سایر روش های بازسازی بافت نرم برای ترمیم آسیب های گسترده باشد.
• کنترل عفونت: سوختگی ها به دلیل از بین رفتن سد دفاعی پوست، مستعد عفونت هستند. پیشگیری و درمان عفونت شامل موارد زیر است:
  • پانسمان استریل و تکنیک های آسپتیک: استفاده از پانسمان های استریل و رعایت اصول آسپتیک در حین مراقبت از زخم.
  • آنتی بیوتیک های موضعی: استفاده از پمادهای آنتی بیوتیکی موضعی (مانند سولفادیازین نقره) برای پیشگیری از عفونت.
  • آنتی بیوتیک های سیستمیک: در صورت بروز عفونت سیستمیک یا زخم های بسیار آلوده، آنتی بیوتیک های خوراکی یا وریدی تجویز می شود.
  • واکسیناسیون کزاز: تزریق واکسن کزاز برای پیشگیری از کزاز، به خصوص در سوختگی های عمیق.
• حمایت تغذیه ای: بیماران سوختگی به دلیل افزایش متابولیسم و از دست دادن پروتئین، نیاز به حمایت تغذیه ای ویژه دارند. رژیم غذایی پرکالری و پرپروتئین برای بهبود زخم و حفظ توده عضلانی توصیه می شود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به تغذیه از طریق لوله (تغذیه روده ای) یا ورید (تغذیه وریدی) باشد.

توانبخشی و مراقبت های طولانی مدت

روند درمان سوختگی تازه تنها به درمان زخم ختم نمی شود. توانبخشی و مراقبت های طولانی مدت نقش حیاتی در بازگشت عملکرد، کاهش اسکار و بهبود کیفیت زندگی بیماران سوختگی ایفا می کنند. این مرحله شامل:

• فیزیوتراپی و کاردرمانی: برای بازگرداندن دامنه حرکتی مفاصل، تقویت عضلات و بهبود عملکرد حرکتی. تمرینات کششی، تقویتی، ماساژ و استفاده از اسپلینت ها و ارتزها برای جلوگیری از انقباضات و بهبود عملکرد عضو آسیب دیده انجام می شود.
• مدیریت اسکار: اسکارهای سوختگی می توانند از نظر زیبایی و عملکردی مشکل ساز باشند. روش های مختلفی برای مدیریت اسکار وجود دارد:
  • فشار درمانی: استفاده از گن های فشاری و بانداژهای الاستیک برای کاهش ضخامت و برجستگی اسکارها.
  • ماساژ اسکار: ماساژ منظم اسکار به نرم شدن و انعطاف پذیری اسکار کمک می کند.
  • لیزر درمانی: لیزرهای مختلفی (مانند لیزر فرکشنال CO2 و لیزر PDL) برای بهبود ظاهر اسکارها و کاهش قرمزی و خارش استفاده می شوند.
  • تزریق استروئید: تزریق کورتیکواستروئیدها به داخل اسکار برای کاهش التهاب و برجستگی اسکار.
  • جراحی اسکار: در موارد اسکارهای شدید و انقباضی، جراحی اسکار (مانند برداشتن اسکار، Z-پلاستی، W-پلاستی) برای بهبود ظاهر و عملکرد اسکار انجام می شود.
• حمایت روانشناختی: سوختگی می تواند اثرات عمیق روانی بر بیماران داشته باشد. حمایت روانشناختی از طریق مشاوره فردی، گروه درمانی و حمایت های اجتماعی برای مقابله با استرس، اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و مشکلات مربوط به تصویر بدنی ضروری است.
• مراقبت های پیگیری: بیماران سوختگی نیاز به مراقبت های پیگیری منظم برای ارزیابی روند بهبودی، مدیریت اسکار، توانبخشی و ارائه حمایت های لازم دارند.